کشورهای تولید کننده خرما
تنوع خرما در جهان بسیار زیاد بوده و بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ خرما را مطرح کردهاند.در ایران نیز تعداد زیادی از ارقام خرما و در حدود ۴۰۰ خرما نام برده شده است.
خرما در بیش از ۳۴ کشور دنیا مورد کشت و کار قرار میگیرد.از نظر سطح زیر کشت، عربستان، الجزایر و ایران بهترتیب بیشترین میزان سطح زیر کشت را در دنیا به خود اختصاص دادهاند.سطح زیر کشت خرما در ایران ۲۳۲ هزار هکتار بوده که حدود ۱۹۹ هزار هکتار آن بارور است.حدود ۸۵ درصد کل تولید انواع خرما در دنیا متعلق به کشورهای مصر، ایران، عراق، عربستان و پاکستان است.میزان تولید خرما در کشور حدود یک میلیون و چهارده هزار تن است و از این حیث ایران از بزرگترین تولیدکنندگان خرما در دنیا به حساب میآید.از نظر تولید و صادرات ایران بعد از مصر در رتبه دوم جهانی قرار دارد.درخت خرما در ۱۵ استان کشور مورد کشت قرار میگیرد.کرمان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس و سیستان بلوچستان حدود ۹۸ درصد تولید خرمای کشور را به خود اختصاص دادهاند و جزء مناطق اصلی تولید خرما در کشور محسوب میشوند.حدود ۹۰ درصد تولید خرمای کشور مازاد مصرف داخلی است که این موضوع اهمیت صادرات این محصول را نشان میدهد.
خارک، رطب و خرما
میوه درخت خرما در طول زمان رسیدن خود مراحلی راطی میکند که در این مراحل، تغییراتی در رنگ، بافت، مزه، اندازه و اجزاء تشکیلدهنده آن ایجاد میشود.این میوه در ابتدا سبز رنگ، سخت و حاوی مقدار زیادی آب و تانن بوده و مزه آن تلخ و گس میباشد.به تدریج از میزان آب و رطوبت میوه کم شده و قند آن افزایش مییابد.خارک از مراحل اولیه رسیدن خرماست که رنگ سبز و مزه اولیه تغییر کرده اما میوه همچنان سفت میباشد.رطب نیز مرحله قبل از رسیدن کامل خرما بوده که رطوبت بیشتر و قند کمتری نسبت به خرمای کاملا رسیده دارد.
تفاوت انواع خرما
عمده تفاوت انواع خرما در نوع قند و نیز میزان آب یا رطوبت موجود در آن میباشد.میزان کلی قند موجود در ارقام مختلف خرما متفاوت بوده اما اختلاف آنها زیاد نبوده و در حد چند درصد است.قند موجود در انواع خرما بهصورت فروکتوز و گلوگز (قندهای احیا کننده) و نیز ساکارز است.خرماهای نرم در مقایسه با خرماهای خشک دارای ساکارز کمتری بوده اما قندهای احیا کننده و آب بیشتری دارند.بهطور کلی میزان انرژی خرماهای نرم کمتر از خرماهای خشک و نیمهخشک میباشد.
در ارقام خارجی تنوع زیادی وجود دارد اما مهمترین ارقامی که بازار مصرف خوبی در دنیا دارند عبارتند از: دگلت نور، مجول و خلاص.دو خرما اول مرغوبترین و بهترین ارقام تجاری دنیا بوده و از اهمیت بالاتری برخوردار میباشند.خرمای مجول گرانترین خرمای جهان و بومی مراکش بوده و در اکثر مناطق خرماکاری کشور سازگاری مناسبی نشان داده است.خرمای دگلت نور بومی عراق بوده و در مناطق مرکزی استان خوزستان سازگاری خوبی نشان داده است. در ادامه برخی از ویژگیهای مهم ترین انواع خرما تشریح میگردد.